Ülkemizde temel ilke olarak gelir ve kazançlar üzerinden alınan vergiler yıllık olarak yapılan beyanlar üzerinden hesaplanmakta ve alınmaktadırlar. Bu bağlamda Gelir ve Kurumlar Vergisi mükellefleri yıllık faaliyet sonuçlarını yıllık beyanname ile ilgili vergi dairesine bildirmekle yükümlüdürler.
Yıllık beyannamelerin düzenlenmesi uzmanlık ve deneyim isteyen bir uğraş alanıdır. Bu bağlamda beyannamelerin düzenlenmesinde "Serbest Muhasebecilik-Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Yasası hükümleri çerçevesinde faaliyet gösteren meslek mensupları görev üstlenmektedirler.
Maliye Hesap Uzmanları Derneği 1967 yılından bu yana 43 yıldır özellikle gelir ve kazançlar üzerinden alınan vergilerin beyanı ile ilgili olarak "Beyanname Düzenleme Kılavuzu"nu hazırlayarak hem meslek mensuplarının hem de mükelleflerin yıllık beyannamelerini düzenlemeleri aşamasında karşılaşacakları sorunları aşmaya yönelik katkı sağlamaktadır.
Beyanname Düzenleme Kılavuzu Hesap Uzmanları camiasının tarihsel mirası niteliğindedir. Söz konusu kılavuz, her yıl Hesap Uzmanları Derneği üyelerinden (hesap uzmanlarından) oluşan bir komisyon tarafından, yasal düzenlemelerdeki değişiklikler ve uygulama sorunları dikkate alınarak yeniden hazırlanmaktadır.
Geçen hafta içinde ilgililerin kullanımına sunulan 2009 Beyanname Düzenleme Kılavuzu büyük boy 1268 sayfadan oluşmaktadır. Söz konusu çalışma içinde Gelir Vergisi, Kurumlar Vergisi yasaları ile Vergi Usul Yasası'nın değerlemeye ilişkin hükümleri ile çiftçe vergilendirmeyi önlemeye yönelik temel ilkeler ayrıntılı bir biçimde açıklanmış, mevcut yasa hükümlerinin beyannameye yansıtılan gelir unsurları ve kazançlar açısından ilişkisi ayrıntılı olarak yorumlanmıştır. Bu bağlamda;
* Gelir Vergisi uygulaması açısından ticari kazanç, yatırım indirimi, zirai kazanç, ücret gelirleri, serbest meslek kazançları, gayrimenkul sermaye iratları, menkul sermaye iratları, diğer kazanç ve iratlar mevcut yasal düzenlemeler ile idarenin görüşleri ve yönlendirmeleri doğrultusunda açıklanmış ve söz konusu gelirlerin yıllık beyannamelere aktarımı örneklendirilmiştir.
01.01.2006 tarihinden itibaren yürürlüğe giren Gelir Vergisi Yasası'nın geçici 67'nci maddesi özellikle menkul kıymet getirilerinin vergilendirilmesi ile ilgili olup, uygulamada bazı konularda duraksama yaratmaktadır. 2009 yılı Beyanname Düzenleme Kılavuzu'nda konuya ilişkin olarak ayrı bir bölüm oluşturulmuş, bu bölümde konunun ayrıntılarına girilmek suretiyle mevcut duraksamalara açıklık kazandırılmıştır.
* Kurumlar Vergisi içinde yer alan açıklamalar, yeni Kurumlar Vergisi uygulamasına kolaylık sağlayıcı niteliktedir. Bu bağlamda sözü edilen eser içinde Kurumlar Vergisi'nden muaflık ve istisnalar, tam mükellefiyet esasında verginin tarhı ve ödenmesi, tasfiye, devir, birleşme, bölünme, hisse değişimi konularının ayrıntılarına inilerek yapılan açıklamalar gerçek anlamda sorunları çözüme kavuşturacak niteliktedir.
* Vergi Usul Yasası açısından değerleme esasları ve uygulaması, vergi cezaları ile diğer cezalar, uyuşmazlıklarla ilgili uzlaşmadan yararlanma ve diğer usul hükümlerinin uygulanmasına yönelik açıklamaları içeren bölüm kolay anlaşılabilir bir yazım tekniği ile kaleme alınmıştır.
* Çifte vergilendirmenin önlenmesine yönelik bölümde yer alan ve uluslararası geçerliliği bulunan tablo, okurların konuya ilişkin arayışlarına yanıt vermektedir.
Maliye Hesap Uzmanları Derneği tarafından basım ve dağıtımı yapılan "Beyanname Düzenleme Kılavuzu 2009" temiz bir baskı tekniği ve kaliteli cildi ile her işadamının ve daha açıkçası her mükellefin daima başucunda bulundurması gereken bir çalışmadır. Meslek mensupları, öğrenciler ve mesleki sınavlara hazırlananlara konuları kolay anlaşılabilir nitelikte aktaran sözü edilen eser kanımızca tek kaynak niteliğindedir.
"Beyanname Düzenleme Kılavuzu 2009"u edinmek isteyenler Hesap Uzmanları Derneği'nin "Kemankeş Mahallesi Rıhtım Caddesi No: 245 Karaköy-İstanbul" adresine bizzat başvurabilecekleri gibi (0212) 252 34 12 veya (0212) 244 00 45 telefonları ile istemde bulunabilirler veya (0212) 252 34 71 fax aracılığı ile siparişlerini dernek ilgililerine iletebilirler.
Ayrıca mail yoluyla "abonelik@vergidünylası.com.tr" adresinden yararlanılabilir.
"Beyanname Düzenleme Kılavuzu 2009"da yer alan rakamsal veriler, meslek mensuplarının konuya ilişkin olarak başka kaynaklar üzerinden yapılması muhtemel arama çalışmalarından dolayı kaybolacak zamanı önleyici niteliktedir.

Kılavuz içinde beyanname örnekleri üzerinde yapılan problem çözmeye yönelik çalışmalar okurlar açısından kolay anlaşılır niteliktedir.


Referans /Veysi Seviğ