HİSSE SENETLERİ
Hisse Senedi Nedir? Anonim ortaklıkların çıkardıkları kıymetli evraklardır. Sözü geçen Anonim Şirketin hisse senedi alındığında , o şirkette ortaklık hakkı edinilmiş olur.

Hisse Senedinden Nasıl Getiri Elde Edilir ? Hisse senedi sahipleri temel olarak iki tip getiri elde ederler: 1.Sermaye kazancı:Basitce hisse senedini düşük fiyattan alıp,yüksek fiyattan satarak elde edilen getiridir. 2. Kar payı (Temettü) geliri: Temel olarak temettü, şirketin sahipleri ve hissedarlarına dağıtılan şirket karıdır. Borsada işlem gören şirketler kar dağıtıp dağıtmamakta serbesttirler. Hisse senetleri borsada işlem görmeyen şirketler ise dağıtılabilir karın yarısından az olmamak üzere belirlenecek birinci temettüyü nakden dağıtmak zorundadır.

Satın Alınan Menkul Kıymetler Kim Tarafından Saklanır?Satın aldığınız menkul kıymetlere, İMKB Takas ve Saklama Bankası A.Ş.'de saklama hizmeti verilmesi zorunludur. Aracı kurumlar sadece, müşterileri tarafından verilen satış emrinin yerine getirilmesi için teslim edilen menkul kıymetlerle, müşterinin alım emri gereği satın alınan menkul kıymetleri, borsa mevzuatında belirlenen satış emrinin geçerlilik süresi ve gerçekleşen alım emrinin tasfiyesi için öngörülen azami süre içinde emanetinde tutabilir. Bu halin dışında, aracı kurum, gerek kendisine gerekse müşterilerine ait menkul kıymetleri İMKB Takas ve Saklama Bankası A.Ş. dışında hiçbir yerde tutamaz.

Hisse Senetlerinin Portföy İçindeki YeriHisse senedi uzun dönemli ve riski yüksek yatırım aracı olarak düşünülmelidir. Hisse senedi piyasasında hangi hisse senedinin ne zaman ne yönde artacağı ve portföyünüzdeki riski dağıtmak için hangi hisse senetlerinin kullanılacağı oldukça fazla araştırma gerektirdiğinden profesyonellerden bu konuda görüş almak oldukça yararlıdır.
TAHVİL
Tahvil nedir? Tahvil basit olarak borçlanmayı ifade eder. Bir tahvile yatırım yapıldığında, aslında para ödünç verilmiş olur. Karşılığında ise; 1. Anapara ve 2. Belirli bir oranda (Kupon Oranı-Faiz Oranı) getiri elde edilir. Borç verilen paranın geri dönüşü tahvil çıkaran kuruluş tarafından garanti edilir ve bu kuruluş ödünç verilen parayı telafi etmek için yatırımcıya belirli bir oranda faiz ödemesi yapar. Tahvil aracılığı ile borç toplayan taraf şirketler olabileceği gibi,Türkiye'de çok yaygın olarak görüldüğü üzere 'Devletler' de olabilmektedir. Türkiye'de iç borçlanma amacıyla Devlet Tahvili ve Hazine Bonosu, Halka Arzlar ve İhaleler Aracılığı ile halktan borç almak amacıyla kullanılan menkul kıymetlerdir.

Nominal Değer, Kupon Oranı, Vade Nedir? 1. Nominal değer, Tahvil veya bononun vadesinde yatırımcının eline geçecek olan para miktarıdır. 2. Kupon oranı, nominal değer üzerinden yüzde olarak belirtilen, yatırımcının alacağı faiz miktarıdır. Tahvil ve bonolarda ayrıca faizin ne zaman ödeneceği üç aylık, altı aylık veya yıllık olarak belirtilmektedir. 3. Vade, anaparanın ve son faiz ödemesinin yapılacağı tarihtir.

Tahvile Yapılan Yatırımın Riski Nedir?1. Geri Ödeme Riski: Anaparanın ve faizin yatırımcıya geri dönüşü tahvili ihraç eden tarafından garanti edildiği için, bu kuruluşun güvenilirliği tahvilin riskliliğini etkiler. Tahvil şirket tarafından çıkarıldığında, şirketin iflas etmesi durumunda şirket borcunu ödeyemeyebilir. Devlet Tahvilleri'nde bu risk çok düşük olduğu için, şirket tahvillerinin getirisi Devlet Tahvilleri'nden daha yüksek olur. Fakat Türkiye'de devlet politikası, genel ekonomik konjonktür, şirket tahvillerine vergi avantajları sağlanmaması gibi nedenlerden dolayı, şirketler için bu işlem yüksek maliyetli olmaktadır. Dolayısıyla ülkemizde Özel Sektör Tahvili uygulamasına pek rastlanamamaktadır. 2. Faiz Oranı Riski: Faizlerdeki artış bonoların değerini kaybetmesine neden olurken, faizlerdeki düşüş bono fiyatlarının yükselmesine neden olur. Piyasa Borçlanma Oranı (Aşağıda) Tahvil Fiyatı (Yukarıda) Piyasa Borçlanma Oranı (Yukarıda) Tahvil Fiyatı (Aşağıda) Piyasa faiz oranı yükselerek tahvilin kupon oranını geçtiğinde, yatırımcılar piyasadan daha yüksek oranlı borçlanabilecekleri için tahvil değer kaybeder. Faizlerin yükselmesi bir risk oluşturduğu gibi düşmesi de tahvil yatırımcıları için bir avantaj yaratır. Piyasa faiz oranı düştüğünde tahvilin kupon faiz oranı sabit kalacağından, tahvilden piyasada olduğundan daha fazla getiri elde edilir. Dolayısıyla tahvil değer kazanır. Yatırımcı isterse tahvil fiyatının artışı dolayısıyla vadeye kadar beklemeden elindeki tahvili yüksek fiyattan satabilir. 3. Politik Risk: Ülkenin politikasındaki tutarsızlık, tahvillerin fiyatının düşmesine neden olabilir. Ayrıca para birimindeki dalgalanmalar ve ekonomideki istikrarsızlık da tahvil fiyatlarını olumsuz etkiler.

Tahvile Yatırım Yapmanın Avantajları Nelerdir?İstikrarlı Kupon Ödemeleri Tahvile yatırım yapıldığında genelde periyodik dönemlerde belirli bir faiz oranından getiri elde edilir. Dolayısıyla bu getirinin günü ve miktarı önceden bilinir ya da tahmin edilebilir. Yatırıma İlk Adım Kredisi yüksek bir kuruluşun tahvilini aldığınızda, düşük riskli fakat banka faizlerinden daha çok getiri elde edebileceğiniz bir yatırım yapmış olursunuz. Düşük riskli ve sabit getirili olması sebebiyle yatırımın ilk adımı olarak değerlendirilebilir. Esneklik ve Kolaylık Yatırımcılar tahvillerinin vadesini beklemek zorunda değillerdir.Piyasada faizlerin dalgalandığı dönemlerde trade etme ve böylece oluşan faiz farklarından yararlanma şansına sahiptirler. Yatırımcılar finansal amaçlarına göre tahvilleri alıp, satabilirler.

Finansman Bonosu Nedir?İhraç eden kuruluşun borçlu sıfatıyla sattığı vadesi 60 gün ile 720 gün arası, kısa veadeli, emre veya hamiline yazılı menkul kıymetlerdir.

Kamu Borçlanma Araçları Nelerdir?Basit olarak devletin ihraç ettiği borçlanma senetlerine genel olarak kamu borçlanma aracı denir. Hazine bonosu bir yıldan kısa vadeli, devlet tahvili ise en az bir yıl ve daha uzun vadeli borçlanma senetleridir.

Kara İştirakli Tahvil Nedir? Kara da iştirak sağlayan tahvillerdir. Faiz getirisinin yanında kar payı da alır.

Hisse Senedi İle Değiştirilebilir Tahvil Nedir?Tahvilin bir süre sonra tahvili ihraç eden kuruluş tarafından belli bir fiyat üzerinden hisse senetleriyle değiştirilebilir olmasıdır.

Banka Bonosu ve Banka Garantili Bono Nedir?İkisi de mevduat kabul etmeyen bankalar tarafından çıkarılır. Banka bonosu, bankanın borçlu sıfatıyla çıkardığı borçlanma senetleridir. Banka garantili bono ise bankanın kredisini kullanan kuruluşlardan birinin aldığı krediye karşılık teminat olarak verdiği emre muharrer senedin, bankaca garantiye alınıp, ihraç edilen menkul kıymete denir.

Tahvilin Portföydeki YeriTahviller düşük riskli, sabit getiri sağlayan yatırım araçlarıdır. Dolayısıyla riske çok fazla açık olmayan ve belirli bir tarihte belirli miktar getiri elde etme amacı olan yatırımcılar tarafından tercih edilebilir.
Yatırım Fonu
Yatırım Fonu Nedir?Hisse senedi ya da tahvile veya her ikisine birden bireysel olarak finansal amaçlarınıza ve risk yüklenim derecenize uygun yatırım yapmakta zorlanıyorsanız, başvuracağınız yol amaçlarınıza uygun bir yatırım fonu seçmek olabilir. Yatırım fonu yatırımcıların paralarını ortak bir amaç için (sermayenin korunması, uzun- dönem büyüme ya da bu ikisinin birleşimi) toplayıp, bu amaçların gerçekleştirilmesi için oluşturulan fondur. Yatırım fonları halktan topladıkları paralar karşılığı, hisse senedi, tahvil gibi sermaye piyasası araçlarından ve kıymetli madenlerden oluşan portföyleri yönetirler. Her bir yatırımcı fonun sahip olduğu portföyün bir kısmını temsil eden katılma belgesini alarak fona ortak olur. A Tipi Fon: En az %25 oranında hisse senedi içerir. B Tipi Fon: Hisse senedi içerme zorunluluğu yoktur fakat içerebilir. Temelde Ave B Tipi olmak üzere iki ana başlıkta toplayabileceğimiz yatırım fonları,içerdikleri menkul kıymetlerin türüne,vade yapısına veya bileşimine göre kendi içlerinde farklı çeşitlere ayrılabilmektedir. Örneğin; A Tipi Sektör Fon, A Tipi Endeks Fon B Tipi Likit Fon (Vadesine 90 gün kalan sabit getirili menkul kıymetlerden oluşur)

Yatırım Fonunun AvantajlarıKüçük Sermaye ile Katılım Küçük miktardaki sermayenizle büyük portföylere katılmanın avantajından faydalanırsınız. Risk Dağıtımı Yatırım fonları değişik sektörler, bu sektörlerdeki farklı firmalar ve hatta değişik menkul kıymetler arasında risk dağıtımı yapar. Bilgiye Kolay Ulaşım Tüm fonların günlük performans bilgilerine İMKB bültenlerinden, günlük gazetelerden, fonu sağlayan kurumların web sayfalarından kolayca ulaşılabilir. Profesyonel Yönetim Tek amacı fonun amaçları dahilinde paranıza en yüksek getiriyi sağlamak olan full-time bir portföy yöneticiniz olur.

Yatırım Fonunun Portföy İçindeki Yeri Bir portföy yöneticisi ile birebir çalışmadan, kendi risk tanımlarına göre profesyonelce, yatırım yapmak isteyen yatırımcılar için yatırım fonları idealdir. Bu fonlar farklı risk tanımlarına göre, profesyonelce portföy oluşturulup, yönetilirler.
PORTFÖY YÖNETİMİ
Portföy Yönetimi Nedir? Portföy yöneticiliği, sermaye piyasası araçlarından oluşturulan portföylerin müşterilerle yapılacak portföy yöneticiliği sözleşmesi çerçevesinde müşteriler hesabına vekil olarak yönetilmesi faaliyetidir. Portföy yöneticisi kişiye özgü, o kişinin alabileceği risk seviyesine ve amaçlarına göre bir portföy oluşturur ve aktif olarak yönetir. Yatırımlarınız konusunda uzman yöneticilerle çalışmanın hem finansal amaçlarınızı daha bilinçli bir şekilde belirlemenizde, hem bu amaçlara en kısa zamanda ve en uygun yollarla ulaşmanızda çok katkısı vardır
VADELİ İŞLEMLER
Vadeli İşlem Nedir? Önceden belirlenen miktar ve nitelikteki malı, kıymetli madeni, finansal göstergeyi, dövizi veya sermaye piyasası aracını belirli bir vadede alma ya da satma yükümlülüğü veren işlemlerdir.

Vadeli İşlem Yapmanın Amacı Nedir? 1. Korunma: Yatırımcı vadeli işlem sözleşmesi yaparak, işlemin konusunun , örneğin ABD dolarının, değer artışından ya da azalışından doğabilecek zararlardan korunmuş olunur. 2. Spekülasyon: Yatırımcılar fiyat hareketlerinden kazanç sağlamak için risk alırlar ve böylece piyasaların likit olmasını sağlarlar. 3. Arbitraj: Amaç aynı vadeli işlem sözleşmelerinin farklı piyasalarda farklı fiyatlandırılmasından faydalanarak kar elde etmektir.

Vadeli İşlem Piyasasında Alınan Pozisyon Türleri Nelerdir?Uzun pozisyon: Vadeli işlem sözleşmesini satın alan taraf, belirli bir süre sonunda belirli bir miktarda ve fiyattan sözleşmenin konusu varlığı satın alma ya da nakdi uzlaşmayı sağlama yükümlülüğü altına girmiş olur. Örneğin konusuA hisse senedi, vadesi 30/12/03 olan bir vadeli işlem sözleşmesinde vade sonunda (30/12/03) sözleşmede belirlenen fiyattan sözleşmede belirlenen miktar kadar uzun pozisyonda olan taraf A hisse senedi satın alma yükümlülüğündedir. Kısa pozisyon: Vadeli işlem sözleşmesini satın alan taraf belirli bir süre sonunda, belirli bir miktar ve fiyattan sözleşmenin konusu varlığı satma ya da nakdi uzlaşmayı sağlama yükümlülüğü altına girmiş olur.

Vadeli İşlemlerin Avantajları Vadeli İşlem Sözleşmeleri; 1. Fiyatların iniş ve çıkışlarına karşı korunma, 2. İş çevrelerinin, portföy yöneticilerinin gelecekte beklenen fiyatlar hakkında bilgi edinmesini, 3. Spot piyasalara oranla daha düşük sermaye ile işlem yapabilme olanağı sağlarlar.

Opsiyon Sözleşmesi Nedir?Belirlenmiş bir vadede ya da vadeye kadar sözleşmeye konu olmuş varlığı daha önceden belirlenmiş bir fiyattan, belirli bir miktarda alma ya da satma hakkı veren sözleşmelerdir. Opsiyon sözleşmelerinde sözleşmeyi alan taraf bu hakkını vade sonunda ya da vade sonuna kadar kullanmak zorunda değildir. Kişi bu hakkı kullanmazsa ödediği prim kadar zarar eder.

Pozisyon Türleri Nelerdir?Alım Opsiyonu: Opsiyon sözleşmesini alan tarafa vadede ya da vade sonuna kadar belirli bir fiyattan, belirli miktarda sözleşmeye konu olan varlığı alma hakkı verir. Satım Opsiyonu: Opsiyon sözleşmesini alan tarafa vadede ya da vade sonuna kadar belirli bir fiyattan, belirli miktarda sözleşmeye konu olan varlığı satma hakkı verir.

Türkiye'de Vadeli İşlem ve Opsiyon Anlaşmalarının Uygulaması Nasıldır?İMKB vadeli işlem piyasasında ABD dolarına ve İstanbul Altın Borsası Vadeli İşlemler ve Altın Piyasasında altına dayalı vadeli işlem sözleşmeleri yapılmaktadır. Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsalarının Kuruluş ve Çalışma Esasları Hakkında Yönetmelik 23.02.2001'de yürürlüğe girmiştir. Ayrıca Bakanlar Kurulu'nca 'Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası Anonim Şirketi' ünvanı ile vadeli işlem ve opsiyon borsası kurulması kararlaştırılmıştır. Bu borsada sermaye piyasası araçları, kıymetli maden, finansal ve ekonomik göstergeler, mal ve dövize dayalı sözleşmeler yapılabilecektir. Bu piyasanın yakında faaliyete geçmesi bekleniyor.

Not : Bu sayfa ACAR menkul kıymetler web sitesinde bulunmaktadır.